Cao Nguyên Tourist xin giới thiệu. Khi nhắc đến vẻ đẹp kiến trúc độc đáo giữa lòng Tây Nguyên, không thể không kể đến Nhà thờ Chính tòa Kon Tum – Kiệt tác kiến trúc gỗ giữa đại ngàn. Tọa lạc tại số 13 đường Nguyễn Huệ, phường Kon Tum, tỉnh Kon Tum cũ, công trình này không chỉ là một biểu tượng tôn giáo mà còn là di sản văn hóa quý giá, thu hút đông đảo du khách bởi sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc phương Tây và nét đẹp bản địa. Với lịch sử hơn một thế kỷ, Nhà thờ gỗ Kon Tum đã trở thành "báu vật" nổi tiếng, khẳng định vị thế là một trong những kiệt tác kiến trúc gỗ hàng đầu tại Việt Nam và cả Đông Nam Á.
Tổng quan về Nhà thờ Chính tòa Kon Tum
- Vị trí: Số 13 đường Nguyễn Huệ, phường Kon Tum, tỉnh Kon Tum cũ
- Năm xây dựng: Từ tháng 3 năm 1913 đến đầu năm 1918
- Chất liệu chính: Gỗ cà chít (sến đỏ), đất trộn rơm, ngói đất nung
- Phong cách kiến trúc: Kết hợp Roman cổ điển (phương Tây) và nhà sàn truyền thống của người Ba Na (Tây Nguyên)
- Đặc điểm nổi bật: Tháp chuông 4 tầng cao 24 – 25 mét, hành lang rộng, mái vòm cao, họa tiết bản địa, cửa kính màu (vitraux) lung linh.
- Tổ hợp công trình: Giáo đường chính, nhà tiếp khách, nhà trưng bày sản phẩm dân tộc, nhà rông, cô nhi viện, cơ sở mộc, may, dệt thổ cẩm.
- Giá trị: Kiệt tác kiến trúc gỗ, biểu tượng văn hóa giao thoa, điểm nhấn du lịch Tây Nguyên.
Lịch sử xây dựng đầy thử thách
Hành trình hình thành của Nhà thờ Chính tòa Kon Tum là một câu chuyện dài đầy gian nan. Công trình khởi công vào trung tuần tháng 3 năm 1913 dưới sự chủ trì của linh mục Joseph Décrouille. Để có vật liệu, cần 3 năm chuẩn bị, tổ chức đốn hạ gỗ quý từ rừng (chủ yếu là gỗ cà chít hay sến đỏ) và vận chuyển bằng voi. Các thợ mộc lành nghề từ Bình Định, Quảng Ngãi được tuyển mộ để thi công.
Quá trình xây dựng kéo dài gần 5 năm, thậm chí bị đình trệ do ảnh hưởng của Chiến tranh Thế giới thứ nhất. Dù vậy, với sự quyết tâm, nhà thờ hoàn thành vào đầu năm 1918, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử kiến trúc và tôn giáo của Kon Tum.
Kiến trúc độc đáo hòa quyện tinh hoa Đông – Tây
Sự kết hợp Đông – Tây
Điểm làm nên sức hút của Nhà thờ Chính tòa Kon Tum – Kiệt tác kiến trúc gỗ giữa đại ngàn là lối kiến trúc độc đáo, nơi sự giao thoa văn hóa được thể hiện tinh tế. Công trình kết hợp hài hòa giữa phong cách Roman cổ điển phương Tây và kiến trúc nhà sàn truyền thống của người Ba Na bản địa. Nhà thờ được thiết kế theo kiểu Basilica truyền thống hình chữ thập, với cung Thánh ở trung tâm và hành lang rộng hai bên.
Mái nhà cao dốc, đỡ bởi hệ thống cột gỗ tròn chắc chắn. Mặt tiền nổi bật với tháp chuông 4 tầng cao 24 – 25 mét, càng lên cao càng nhọn dần, trên đỉnh là cây thánh giá bằng gỗ uy nghiêm, vươn lên giữa trời xanh Tây Nguyên.
Vật liệu và kỹ thuật xây dựng
Sự độc đáo của Nhà thờ gỗ Kon Tum còn nằm ở việc sử dụng vật liệu và kỹ thuật truyền thống. Toàn bộ công trình chủ yếu làm bằng gỗ cà chít (sến đỏ) – loại gỗ quý, bền chắc của Tây Nguyên. Hệ khung, sàn, cửa, cầu thang, lan can, vách tường và các chi tiết trang trí đều chế tác từ gỗ. Tường bao che và trần được xây bằng đất trộn rơm theo kiểu truyền thống miền Trung Việt Nam.
Mái nhà thờ lợp ngói đất nung hình vảy cá, tạo nên vẻ cổ kính, gần gũi với thiên nhiên và văn hóa địa phương, hài hòa với cảnh quan hùng vĩ của đại ngàn Tây Nguyên.
Trang trí và không gian nội thất
Bên trong giáo đường là không gian rộng, thoáng đãng với mái vòm cao vút. Các hàng cột gỗ được kết nối bằng vòng cung mềm mại, trên cột là những họa tiết, hoa văn đậm bản sắc văn hóa Tây Nguyên. Hai bên cánh nhà thờ, các ô cửa kính màu theo phong cách vitraux lung linh, tạo hiệu ứng ánh sáng độc đáo và tôn lên vẻ trang nghiêm của thánh đường.
Khuôn viên nhà thờ là một tổ hợp khép kín với giáo đường, nhà tiếp khách, nhà trưng bày sản phẩm dân tộc, nhà rông, cô nhi viện, cùng các cơ sở mộc, may, dệt thổ cẩm – phản ánh đời sống văn hóa, tín ngưỡng đa dạng của cộng đồng nơi đây.
Ý nghĩa văn hóa – lịch sử sâu sắc
Nhà thờ gỗ Kon Tum không chỉ là biểu tượng kiến trúc phố núi, mà còn là minh chứng sống động cho quá trình giao lưu, tiếp biến văn hóa giữa các dân tộc, giữa truyền thống và hiện đại tại vùng đất Tây Nguyên. Công trình đã tồn tại hơn 100 năm, vẫn giữ nguyên vẹn nét đẹp cổ kính, uy nghiêm, là điểm đến không thể bỏ qua của du khách khi đến với Tây Nguyên.
Nhà thờ Chính tòa Kon Tum – Kiệt tác kiến trúc gỗ giữa đại ngàn mãi là niềm tự hào của người dân Tây Nguyên, là di sản quý giá cần được gìn giữ và phát huy cho thế hệ mai sau.
